Một mai lá dong Tràng Cát...

Khi những giống cây trồng khác có hiệu quả kinh tế cao hơn đang dần thế chỗ, những cánh đồng lá dong ít ỏi còn lại có đủ sức níu giữ người dân Tràng Cát?

Thôn Tràng Cát (Thanh Oai, Hà Nội) là bãi bồi của sông Đáy. Chất đất pha cát nơi này là yếu tố cơ bản cho những ruộng lá dong xanh bạt ngàn phủ kín thôn xóm. Cánh đồng lá dong có từ khi nào không ai còn nhớ chính xác, nhưng nó đã gắn bó với dân Tràng Cát như chính cuộc sống lao động của họ.

Lá dong từ lâu đã là nguồn sống của những người dân vùng bãi bồi bên sông Đáy, và có thời kỳ nó trở nguồn thu nhập chủ lực cho nhiều gia đình. Lá dong Tràng Cát gói vừa tay, cho mầu xanh, hương thơm khác hẳn với lá dong vùng khác. Có thể, lá dong rừng có khổ to gấp nhiều lần, song nó không mang lại hương vị và mầu xanh như bánh chưng gói bằng lá được trồng ở Tràng Cát.

Tuy nhiên vài năm trở lại đây, lá dong không còn được người dân Tràng Cát chú trọng phát triển thêm diện tích nữa. Những thửa đất trồng mầu đã được người dân chuyển hướng sang trồng cam Canh. Những khu vườn trồng lá dong trong xóm bị thu hẹp dần, dành đất để xây dựng nhà cửa cho con cháu muốn ra ở riêng.

Lá dong là “phần hồn” không thể thiếu của những chiếc bánh chưng ngày Tết, những con người và cánh đồng lá là nơi khởi nguồn làm nên “phần hồn” ấy. Song, giờ đây khi những giống cây trồng khác có hiệu quả kinh tế cao hơn đang dần thế chỗ thì những cánh đồng lá dong còn lại có đủ sức níu giữ người đã từng gắn bó với nó?

Tất cả không gian trong nhà, ngoài sân đều được dành chỗ cho lá dong

Mỗi gia đình có từ 2 đến 4 sào lá dong.

Lá dong được thu hoạch quanh năm. Nhưng những cây cho lá tốt sẽ được dành để bán Tết

Một sào lá dong sẽ bán được 3 triệu đồng, nếu tự tay thu hoạch

Những người mua trực tiếp phải tự làm hết các công đoạn cho đến khi thành phẩm thì giá chỉ là 2 triệu đồng/sào

Khi lá lên xe về nhà, đó mới chỉ là công việc đầu tiên đơn giản nhất

Việc đóng gói đòi hỏi người làm phải cẩn thận và thời gian, kể cả việc cắt tỉa những mép lá bị sâu

Trước khi bó, lá được rửa sạch

Sau đó được ủ với lá chuối và nước. Cách này có thể giữ cho lá tươi được khoảng một tháng

Lá dong được bó lại, giữ cuống dài tiện cho việc vận chuyển

Một chuyến xe của thương lái có thể chở được 6 đến 10 nghìn lá

Với dân làng Tràng Cát, nghề trồng lá dong là nghề truyền thống lâu đời. Nhưng nếu cam Canh mang lại thu nhập cao hơn thì liệu rằng chỗ đứng cho lá dong có còn nữa không?

Hữu Nghị - Dân Trí