Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam

Cách thủ đô Hà Nội hơn 80km về phía Bắc, nằm bên dòng sông Cầu thơ mộng, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại trung tâm thành phố Thái Nguyên không chỉ dành riêng cho những nhà khoa học, những nhà nghiên cứu, mà còn là địa chỉ tham quan du lịch hấp dẫn, bổ ích.

Đến Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam du khách sẽ được chiêm ngưỡng bức tranh toàn cảnh về văn hóa các dân tộc ở Việt Nam, từ miền địa đầu cực bắc Hà Giang đến vùng đất mũi Cà Mau. Bảo tàng được xem là ‘‘mái nhà chung’’ của cộng đồng 54 dân tộc anh em trên dải đất hình chữ S. Bảo tàng xây dựng từ những năm 60 của thế kỉ trước với cái tên đầu tiên là Bảo tàng Việt Bắc. Với diện tích gần 4000m², bảo tàng bao gồm 5 phòng trưng bày nối liền nhau và một khu trưng bày ngoài trời với hàng nghìn tài liệu, hiện vật khối gốc, tài liệu khoa học bổ trợ…  Tất cả được trưng bày mang tính khoa học và mỹ thuật cộng với hệ thống âm thanh, ánh sáng hiện đại …

Phòng trưng bày số 1 thể hiện những di sản văn hóa của nhóm ngôn ngữ Việt - Mường gồm 4 dân tộc: Kinh, Mường, Thổ và Chứt, với 9 tổ hợp trưng bày công cụ sản xuất, nhà ở, trang phục, thủ công mỹ nghệ, văn hoá tinh thần…

Phòng trưng bày số 2 trưng bày di sản văn hóa vật chất, tinh thần của nhóm ngôn ngữ Tày - Thái, gồm 8 dân tộc: Tày, Thái, Nùng, Sán Chay, Giáy, Lào, Lự, Bố Y.

Phòng trưng bày số 3: trưng bày di sản văn hoá vật chất, tinh thần nhóm ngôn ngữ H`Mông - Dao, Kađai, Tạng-Miến. Nhóm này gồm 13 dân tộc: H`Mông, Dao, Pà Thẻn, Pu Péo, Cờ Lao, La Chí, La Ha, Lô Lô, Phù Lá, La Hủ, Hà Nhì, Cống, Si La. Phòng số 3 nổi bật về địa vực cư trú, cảnh quan môi trường, nhà ở, ẩm thực, chợ phiên vùng cao…

Phòng trưng bày số 4 trưng bày di sản văn hóa các dân tộc thuộc nhóm ngôn ngữ Môn - Khơ Me gồm 21 dân tộc: Khơ Mú, Mảng, Xinh Mun, Kháng, Ơđu, Bru-Vân Kiều, Tà Ôi, Cơ Tu, Ba Na, Xơ Đăng, Cờ Ho, Hrê, M`nông, Gié-Triêng, Stiêng, Mạ, Co, Chơ ro, Rơ Măm, Brâu và dân tộc Khơmer ở Nam Bộ.

Phòng trưng bày số 5 gồm 2 phần. Phần 1 trưng bày di sản văn hóa các dân tộc thuộc nhóm ngôn ngữ Hán gồm Hoa, Sán Dìu, Ngái. Phần 2 trưng bày di sản văn hóa nhóm ngôn ngữ Malayô - Plynesian gồm dân tộc Chăm, Gia Rai, ÊĐê, RagLai, Chơ Ru.

Du khách đến Bảo tàng còn được tham quan khu trưng bày ngoài trời với diện tích khá lớn.  Khu vực này có nhiều hiện vật độc đáo, từ hình ảnh cây đa, bến nước, mái đình ở đồng bằng Bắc bộ, đến những sinh hoạt văn hóa miền sông nước của đồng bào Nam bộ hay những mái nhà rông của đồng bào Tây Nguyên vươn thẳng lên trời… Bản sắc dân tộc được bộc lộ dần theo hình ảnh các nghề thủ công truyền thống, trang phục, âm nhạc, ẩm thực, lễ hội, sản xuất lao động…

Kết hợp với Khu du lịch sinh thái hồ Núi Cốc cách đó chừng 16km và Căn cứ cách mạng An toàn khu (ATK), bảo tàng là điểm tham quan không thể thiếu khi đến thăm Thái Nguyên.

Nguyễn Văn Hưởng